آلبیومین ( آلبومین )

آلبومین چیست؟

آلبومین یکی از مهم ترین پروتئین های پلاسمای خون است که در کبد ساخته شده سپس وارد گردش خون می شود، این پروتئین نقش مهمی در حفظ فشار آنکوتیک داخل وریدی دارد و مانع ورود مایع داخل رگ به بافت های دیگر می گردد، در صورتی که بدن شخص با کمبود آلبومین مواجه شود ممکن است مایعات خون از رگ ها نشت کرده و موجب ادم(تورم) اندام های تحتانی، شکم، ریه ها و یا ارگان های دیگر بدن گردد. حمل و کنترل هورمون ها، ویتامین ها، آنزیم ها و برخی از داروها در بدن به کمک آلبومین انجام می شود و درنتیجه در رشد و ترمیم بافت ها نقش مؤثری دارد. برخی مواد غذایی مانند تخم مرغ، گوشت گاو، فرآورده های لبنی و ماهی دارای میزان قابل توجهی آلبومین هستند و از منابع مهم این پروتئین به شمار می روند.

نقش و کاربرد آلبومین در بدن

آلبومین دارای عملکرد های متفاوتی در بدن می باشد که از مهم ترین آنها می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• کمک به حفظ فشار اُسمتیک کلوئید (ماکرومولکول های پروتئینی) داخل وریدی
• بهبود عملکرد پلاکت ها و انعقاد خون
• حذف رادیکال های آزاد ناشی از التهاب در بدن
• انتقال دهنده داروها، اسیدهای چرب وکاتیون های دو ظرفیتی مانند کلسیم و روی، هورمون ها و بیلی روبین

میزان طبیعی آلبومین در خون انسان

میزان طبیعی آلبومین موجود در خون 4/3 الی4/5 gr/dl می باشد، بطور نرمال روزانه 9 الی 12 گرم آلبومین در کبد انسان تولید می شود و پس از آن وارد جریان خون می گردد، در صورتی که میزان آلبومین موجود در بدن فرد به هر دلیلی از حد نرمال پایین تر باشد، طبق صلاحدید پزشک معالج برای جبران کمبود این پروتئین حیاتی، آلبومین تزریقی حاصل از پلاسمای خون انسان تجویز می گردد.

موارد مصرف آلبومین

نقش آلبومین در مواردی که به هر دلیلی حجم خون زیادی از دست رود بسیار مهم و حیاتی است. به عنوان مثال اگر فردی در اثر حوادثی مانند جراحت شدید، تصادف، سوختگی یا اعمال جراحی حجم خون بالایی از دست داده باشد، آلبومین مهم ترین و اصلی ترین گزینه کادر درمان برای جبران حجم خون از دست رفته است همچنین در بیماران مبتلا به سیروز کبدی، کسانی که دچار شوک سپتیکی می شوند، افرادی که تحت اعمال جراحی سنگین مانند جراحی قلب قرار می گیرند و یا دچار سندرم تحریک بیش از حد تخمدان هستند تزریق آلبومین جز روش های اصلی و مؤثر درمانی محسوب می شود.

علائم، نشانه ها و عوارض عدم تعادل میزان آلبومین در خون:

در صورت بروز برخی حوادث یا وجود برخی علائم، پزشک معالج ممکن است برای بیمار آزمایش آلبومین تجویز نماید. برخی از نشانه های ناشی از عدم تعادل میزان آلبومین در بدن عبارتند از:

• تغییر وزن ناگهانی (کاهش توده عضلانی)
• تورم و ادم اعضای بدن مانند اطراف چشم، پا و غیره
• رنگ زرد پوست و داخل چشم
• ضعف و خستگی مزمن
• تغییر اشتها
• خشکی و ضایعات پوستی(راش پوستی و کهیر)
• نازک شدن مو
• تهوع، استفراغ و اسهال
• تیره شدن رنگ ادرار
• تنفس دشوار، سریع و صدا دار

آزمایش آلبومین

آزمایش آلبومین بطور کلی جهت بررسی عملکرد صحیح کبد و کلیه تجویز می گردد. از آنجا که آلبومین یکی از مهم ترین پروتئین های موجود در جریان خون است، توجه به میزان این پروتئین در خون و عدم وجود آن در ادرار برای سلامتی افراد امری بسیار مهم و حیاتی است. معمولاً در صورت وجود مشکلات متابولیک یا بروز علائمی مانند کاهش وزن ناگهانی، حالت تهوع و استفراغ، خستگی مزمن، تورم اندام ها و زردی پوست و چشم ها، ممکن است آزمایش آلبومین تجویز شود.

تفاوت اهدای خون و اهدای پلاسما در چیست ؟

انواع آزمایش آلبومین

• آزمایش آلبومین خون:

آزمایش آلبومین خون می تواند بعنوان بخشی از چک آپ منظم سالیانه جهت بررسی وضعیت سلامتی کبد و کلیه تجویز شود. این آزمایش ها میزان آلبومین موجود در خون را اندازه گیری می کنند. کمبود آلبومین در خون می تواند نشان دهنده بیماری هایی از قبیل اختلالات کبد و کلیه باشد. اگر کبد شخص آسیب دیده باشد و یا تغذیه مناسبی نداشته باشد ممکن است کبد این فرد آلبومین کافی تولید نکند و اگر کلیه آسیب دیده باشد ممکن است موجب دفع میزان زیادی آلبومین از طریق ادرار شود، بدین ترتیب آلبومین خون کاهش یابد. میزان بالای آلبومین هم می تواند بر اثر کم شدن آب بدن ایجاد شود. آزمایش آلبومین خون عمدتاً بعنوان بخشی از آزمایشات بررسی عملکرد کبد تجویز می شود که طی آن پروتئین ها، آنزیم ها و دیگر موادی که توسط کبد تولید می شوند مورد سنجش قرار می گیرند. آزمایش آلبومین همچنین می تواند بعنوان بخشی از تست CMP یا پنل متابولیک جامع انجام شود که در آن میزان چندین ماده در بدن مورد آزمایش قرار می گیرد.

• آزمایش آلبومین ادرار:

آزمایش آلبومین ادرار جهت بررسی آسیب کلیه مورد استفاده قرار می گیرد، در صورت اطلاع به موقع از آسیب می توان به درمان، کنترل و یا تعویق بیماری پیشرفته کلیوی امیدوار بود، ممکن است در صورت وجود بیماری های زمینه ای مثل دیابت، فشار خون و یا ریسک بروز مشکلات کلیوی، دفعات و زمان درخواست آزمایش آلبومین برای افراد متفاوت باشد.

عوامل ایجاد اختلال در تولید آلبومین

کمبود آلبومین موجود در سرم خون اصطلاحاً هیپوآلبومینمی نامیده می شود که می تواند ناشی از برخی از اختلالات و بیماری ها از جمله موارد زیر باشد:

• بیماری های کلیوی (دفع آلبومین از ادرار)
• بیماری های کبدی
• سوء جذب دستگاه گوارش (بیماری سلیاک)
• سوء تغذیه و عدم رعایت رژیم غذایی متعادل
• اسهال طولانی مدت
• شرایط التهابی (بیماری کرون)
• بیماری خودایمنی(لوپوس)
• بیماری عفونی ( سپسیس)
• دریافت مایعات داخل وریدی بیماران بستری بعد از عمل جراحی

به بالا بودن میزان آلبومین در خون هایپرآلبومینمی گفته می شود که ممکن است به دلایل زیر ایجاد شود:

• کم آبی شدید بدن
• رژیم غذایی حاوی پروتئین بیش از حد

نحوه مصرف آلبومین

داروی آلبومین بصورت تزریق وریدی (IV) تجویز می شود. نحوه و میزان مصرف آلبومین بر اساس شدت بیماری، وزن بیمار و پاسخ دهی بدن بیمار به درمان متفاوت است و باید طبق نظر پزشک معالج استفاده شود. کنترل تنفس، نبض، فشار خون، عملکرد کلیه و علائم حیاتی دیگر در زمان تزریق داروی آلبومین از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

عوارض جانبی بعد از تزریق آلبومین

در برخی موارد ممکن است بیمار عوارض جانبی پس از تزریق آلبومین را تجربه کند  که این امر می تواند در هر فرد نسبت به فرد دیگر متفاوت باشد. برخی از عوارض جانبی رایج عبارتند از:

• حالت تهوع و استفراغ
• تب یا لرز
• افزایش ضربان قلب
• پدیدار شدن دانه های قرمز روی پوست (راش پوستی)
• گرگرفتگی

خرید آلبومین

ویال های قابل تزریق آلبومین (شرکت بیوتست) طبق صلاحدید سازمان غذا و دارو و با توجه به نیاز مراکز در سراسر کشور توزیع می گردد. بیمارستان ها و مراکز درمانی برای مصارف داخلی و استفاده بیماران، ویال آلبومین انسانی تزریقی را از شرکت های پخش تهیه می کنند. به جز مراکز درمانی، داروخانه های اصلی نیز مطابق برنامه توزیع ابلاغی سازمان غذا و دارو این محصول را تهیه می نمایند.

لازم به ذکر است در صورت نیاز به کسب اطلاعات بیشتر در مورد تهیه آلبومین، معاونت درمان دانشگاه های پزشکی و داروخانه های مراکز درمانی پاسخگوی بیماران محترم می باشند.